Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Advertisement
Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy osiedla. Zobacz też: Fort II Wawrzyszew i Stacja metra Wawrzyszew.
MSI Wawrzyszew

Obszar MSI Wawrzyszew

Wawrzyszew – dawna wieś, współcześnie osiedle oraz obszar Miejskiego Systemu Informacji położony na Bielanach, ograniczony ulicami Nocznickiego, Kasprowicza, Oczapowskiego, al. Reymonta oraz Wólczyńską, z uwzględnieniem Cmentarza Wawrzyszewskiego.

Historia[]

Kościół św

Kościół św. Marii Magdaleny

Słonecznikowa

Ulica Słonecznikowa, zachowany fragment dawnego Wawrzyszewa

Szekspira

Ulica Szekspira, nowa część Wawrzyszewa

Początki Wawrzyszewa sięgają XIV wieku, osada została założona na prawie niemieckim, a od 1408 roku podlegała wójtowi Starej Warszawy z nadania księcia Janusza I Starszego. Dnia 20 sierpnia 1542 roku we wsi erygowano parafię św. Marii Magdaleny, a kościół ukończono w 1548 roku z fundacji nadwornego lekarza królewskiego, Baltazara Smosarskiego. W 1777 roku osada należała do benedyktynek, w 1794 roku została całkowicie spustoszona podczas insurekcji kościuszkowskiej (wieś została zdobyta 26 sierpnia).

Okolicę przecinał wówczas znaczący potok, wokół którego znajdowały się liczne tereny podmokłe, sytuacja zaczęła się zmieniać w 1819 roku, kiedy okoliczne tereny przejął Instytut Agronomiczny i przeprowadził szeroko zakrojone prace melioracyjne, prowadząc hodowlę owiec oraz zakładając stawy. W odradzającej się osadzie istniał także dwór otoczony kanałami i stawem, we wsi w 1827 roku w 11 domach mieszkało 138 osób. W 1830 roku założony został Cmentarz Wawrzyszewski. Po zamknięciu Instytutu okoliczne obszary zostały wydzierżawione, pod koniec XIX wieku stanowiły one własność carskiego generała A. Patkulowa, wówczas powstał też Fort II Wawrzyszew oraz pola wojenne. W 1909 roku, w wyniku parcelacji dóbr Wawrzyszew, część terenów weszła w ręce rodziny Chomiczów, z których inicjatywy powstała tu filia gospodarstwa ogrodniczo-nasiennego „Braci Chomicz”, dając zaczątek późniejszej Chomiczówce.

W 1919 roku w osadzie znajdowało się 40 domostw, zlokalizowana ona była wzdłuż drogi do Mościsk (dziś ul. Wólczyńska), w rejonie współczesnych ulic Wolumen i Kwitnącej (istniejących wówczas jako drogi). Wieś rozwinęła się w okresie międzywojennym, a w skład miejscowej parafii weszły tereny rozbudowywanych Bielan (Zdobycz Robotnicza). W 1934 roku w osadzie znajdowały się 92 domostwa, ponadto wykształcił się podział na „Stary Wawrzyszew” (w rejonie współczesnej ul. Wólczyńskiej i ul. Wolumen) oraz „Nowy Wawrzyszew” (w rejonie współczesnej ul. Kwitnącej i ul. Księżycowej. Ponadto na północ od wsi wykształciła się osada Brzeziny.

W 1939 w pobliżu powstało Lotnisko Młociny, podczas kampanii wrześniowej w okolicy toczyły się zacięte walki, do dużych bitew doszło między innymi 11 września i 21 września 1939 roku. Podczas okupacji lotnisko Młociny obsadzone było przez Niemców, stało się ono celem kilku ataków polskiego podziemia jeszcze przed wybuchem powstania warszawskiego (3 maja 1944 roku udało się zniszczyć kilka niemieckich samolotów), jak i 2 sierpnia 1944 roku – ten atak zakończył się niepowodzeniem, a w wyniku niemieckiego odwetu 3 sierpnia wieś została wysiedlona i spalona, zginęło około 30 mieszkańców. Zniszczenia najbardziej dotknęły Stary Wawrzyszew, Niemcy dużo łagodniej obeszli się z Nowym Wawrzyszewem oraz Brzezinami.

Stawy Brustmana (Wawrzyszew)

Stawy Brustmana

W 1951 roku Wawrzyszew został w całości włączony w granice Warszawy, jednak w okolicy nadal nic się nie zmieniło – dawną osadę podzielono na „Wawrzyszew” (rejon ul. Wólczyńskiej), „Brzeziny” (rejon ul. Wolumen i Wajdeloty) oraz „Chomiczówka” (rejon ul. Kwitnącej i Księżycowej), dominowała niska zabudowa typu wiejskiego. Dotarły tutaj także wkrótce autobusy linii 110, 121 (początkowo Y) i 142. Sytuacja urbanistyczna uległa zmianie dopiero w latach 70. XX wieku, kiedy to wyburzono zdecydowaną większość okolicznej zabudowy w związku z budową nowych osiedli mieszkaniowych – „Wawrzyszew” (1973-1978, według projektu Ryszarda Tomickiego) oraz „Chomiczówka” (ok. 1975, według projektu Haliny Drzewiczewskiej), w które wkomponowano częściowo dawne elementy: Stawy Brustmana, Cmentarz Wawrzyszewski czy Kościół św. Marii Magdaleny. W 1994 roku Wawrzyszew wszedł w skład Bielan, natomiast w 2008 roku otwarto stację metra Wawrzyszew.

Najważniejsze obiekty[]

Linki zewnętrzne[]


Advertisement