Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Advertisement
Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy ul. Potockiej. Zobacz też: Ulica Potockich i Park Kępa Potocka.

Ulica Potocka – ulica położona na pograniczu Marymontu i Starego Żoliborza w dzielnicy Żoliborz, biegnie od ul. Gwiaździstej do ul. Słowackiego. Nazwa pochodzi od osiedla Potok, przez które przebiega ulica.

Ulica powstała jako trakt oddzielający dobra wsi Pólków od dóbr wsi Potok i istniała już z pewnością w XVIII wieku, została zmodernizowana przez 1819 rokiem. Trakt ciągnął się wówczas od mostku na Rudawce, w rejonie obecnej ul. Marii Kazimiery, w kierunku Wisły. Na zachodnim skraju tego traktu znajdował się m.in, młyn marymoncki, posadowiony na wschodnim krańcu dużego stawu, zaś w rejonie wschodniego skraju traktu do Wisły uchodziła też rzeczka Polkówka. W późniejszym okresie trakt został wydłużony do Szosy Zakroczymskiej, kształtując obecną długość ulicy. W rejonie traktu w drugiej połowie XIX wieku funkcjonowała także osada Nowy Pólków, która została tam przeniesiona w związku z rozbudową Cytadeli i uległa likwidacji po kolejnym powiększeniu jej esplanady. Trakt do wsi Potok ostatecznie utworzył północną granicę terenu stanowiącego zasięg ostrzału Cytadeli Aleksandryjskiej.

W 1916 roku ulica w całości znalazła się w granicach Warszawy i zatwierdzono dla niej używaną już wcześniej nazwę Potocka, gdyż prowadziła do osiedla Potok. W latach 20. XX wieku ulica została częściowo wybrukowana i oświetlona, a w 1924 roku wzdłuż niej, na odcinku MarymonckaMarii Kazimiery, została wybudowana linia tramwajowa na Marymont – od 10 grudnia pojechały tędy tramwaje linii 15. W latach 30. XX wieku torowisko tramwajowe zostało przebudowane, ulica została wybrukowana na całej długości, wzdłuż niej zasadzono także szpalery drzew. Powstała też kanalizacja, a wraz z nią Stacja Pomp Kanałowych. Ulica stanowiła granicę między rozbudowującym się Żoliborzem a przedmiejskim Marymontem.

W 1933 roku klubowi Marymont Warszawa przyznano tereny po południowej stronie ul. Potockiej, na terenie planowanego wówczas Parku Moniuszki, a w 1936 roku oddano do użytku pętlę tramwajową Potocka. Wzdłuż ulicy pojawiało się też sporo nowych kamienic, którym bliżej było do nowoczesnego na owe czasy Żoliborza. W 1939 roku ulica rozpoczynała swój bieg od skrzyżowania z ul. Kamedułów, następnie biegła na południowy-zachód, gdzie krzyżowała się kolejno z ulicami Morawską, planowaną Szczecińską, Szlachecką, Warszawską, Drohicką, Horyńską, Gawłowską, Żukowską, Mickiewicza, Marii Kazimiery, Drużbackiej, Bieniewicką i Urzędniczą, by zakończyć bieg u zbiegu z ul. Gdańską i ul. Marymoncką (ob. ul. Słowackiego). Ulica znajdowała się na terenie komisariatu XXVI Marymont. W planach była budowa hali targowej u zbiegu z ul. Mickiewicza oraz przedłużenie trasy tramwajowej w kierunku ul. Kamedułów, jednak planów tych nigdy nie zrealizowano.

Marymont Chrystus

Kapliczka na terenie osiedla Potok

Zabudowa uległa znacznym zniszczeniom w trakcie II wojny światowej, szczególnie we wschodniej części ulicy, gdzie zniszczeniu uległa praktycznie cała zabudowa drewniana. Największe zniszczenia przyniosło powstanie warszawskie, ponieważ przez wiele tygodni ul. Potocka wyznaczała granicę pomiędzy jednostkami powstańczymi a niemieckimi, zaś we wrześniu, szczególnie 16 września, w rejonie tej ulicy stoczyły się ciężkie walki, w wyniku których powstańcy ze zgrupowania "Żbik" zostali ostatecznie wyparci na Żoliborz. Po wojnie nie odbudowano większości zrujnowanej zabudowy, nie uruchomiono też trasy tramwajowej, w zamian w 1949 roku wzdłuż ul. Potockiej pojechały autobusy linii 122. Ulica nadal oddzielała inteligencki wówczas Żoliborz od biednego i proletariackiego Marymontu, wobec czego Olgierd Budrewicz ukuł dla ulicy określenie "żelazna kurtyna".

W latach 50. XX wieku powstały zabudowania klubu Marymont Warszawa oraz pętla tramwajowa Marymont na rogu ul. Mickiewicza, która kończyła częściowo odbudowaną trasę tramwajową. Otoczenie nie ulegało większym zmianom, dopiero w 1971 roku przebudowano skrzyżowanie z ul. Słowackiego, ul. Gdańską i ul. Popiełuszki, zaś pod koniec lat 70. XX wieku we wschodniej części ulicy rozpoczęła się budowa osiedla Marymont Dolny, w wyniku czego likwidacji uległ szereg przecznic ul. Potockiej wraz z ich zabudową, a ona sama stała się drogą dojazdową do nowych bloków.

W 1999 roku przy ul. Potockiej 1 powstała także pływalnia, a na początku XX wieku wzdłuż ulicy powstały nowe skrzydła gmachu Szkoły Głównej Służby Pożarniczej. Zachowało się jednak kilka starych, opuszczonych budynków w rejonie ul. Gwiaździstej, gdzie w przyszłości będzie mogła powstać zabudowa mieszkalna. Dnia 30 września 2014 roku na rogu ul. Bieniewickiej posadzono także jeden z siedmiu dębów pamiątkowych, poświęconych pamięci powstańców ze zgrupowania „Żmija”, walczącego na Żoliborzu w trakcie powstania warszawskiego.

Ulica rozpoczyna swój bieg na rondzie J. Turowicza u zbiegu z ul. Gwiaździstą, po czym biegnie na południowy-zachód, krzyżując się kolejno z ulicami Drohicką, Mickiewicza, Solskiego, Wawrzyńskiej, Marii Kazimiery, Bieniewicką, Drużbackiej i Urzędniczą, by zakończyć się na pl. J. Kuronia, u zbiegu z ul. Gdańską, ul. Słowackiego i ul. Popiełuszki.

Przy ul. Potockiej znajdują się następujące obiekty:

  • Park Kępa Potocka
  • ul. Potocka 1 – Stadion Marymontu Warszawa, ob. OSiR Żoliborz
  • ul. Potocka 2 – Kamienica przedwojenna
  • ul. Potocka 2a – Kamienica przedwojenna
  • ul. Potocka 3 – Stacja Pomp Kanałowych "Żoliborz"
  • ul. Potocka 7 – Dom przedwojenny
  • ul. Potocka 9 – Dom przedwojenny
  • ul. Potocka 11 – Dom przedwojenny
  • ul. Potocka 13 – Dom przedwojenny
  • róg ul. MickiewiczaPętlą tramwajowa Marymont-Potok
  • ul. Potocka 35 – Kamienica przedwojenna, w niej Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Gniazdo nr 8.
Advertisement