Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Advertisement
Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy ulicy na Bielanach i Żoliborzu. Zobacz też: Ulica Mickiewicza w Wesołej.

Ulica Adama Mickiewicza – ulica położona na Żoliborzu i Bielanach, która biegnie od ul. Andersa do ul. Klaudyny. Patronem ulicy jest Adam Mickiewicz – polski poeta, działacz i publicysta polityczny, uważany za największego poetę polskiego romantyzmu.

Historia[]

Mickiewicza (2)

Tablice MSI z nazwą i patronem ulicy

Ulica została wytyczona w latach 20. XX wieku na całej długości od Dworca Gdańskiego do ul. Potockiej jako jedna z osi kompozycyjnych planowanego wówczas osiedla na Żoliborzu, w miejscu XIX-wiecznej esplanady otaczającej Cytadelę oraz znajdujących się w tym rejonie fortów – Pawła (Mierosławskiego), Gieorgija (św. Jerzego) oraz Siergieja (Sokolnickiego). Arteria uzyskała roboczą nazwę Zakroczymska (por. Zakroczymska), którą ostatecznie zmieniono na Adama Mickiewicza. Wytyczono dwa duże, okrągłe place – pl. Inwalidów oraz pl. Żeromskiego (ob. pl. Wilsona) – a już w 1924 roku poprowadzono tędy pierwszy, jednotorowy odcinek linii tramwajowej na Marymont, który biegł początkowo między Zajączka a Mierosławskiego. Jako pierwszą skierowano tutaj linię 15. Dopiero w 1928 roku ułożono nowe torowisko aż do pl. Wilsona.

Mickiewicza (3)

Mierosławskiego}})

W latach 20. XX wieku rozpoczęła się zabudowa otoczenia ulicy, na pierwszy ogień poszedł Żoliborz Oficerski z przylegającymi do ul. Mickiewicza budynkami "Mickiewicza 20" oraz "Plac Inwalidów 10", nieco później powstały też pierwsze budynki w północnej części ulicy: budynki I Kolonii i II Kolonii Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej oraz kamienica Spółdzielni Mieszkaniowej "Budowa" (nr 30) i Dom Kooperatywy Mieszkaniowej Nauczycieli Szkół Średnich (nr 37). W latach 1930-1932 zrealizowano kolejne inwestycje, oprócz parku im. S. Żeromskiego powstały też kolejne budynki mieszkalne: Blok Zakładu Ubezpieczeń Społecznych „Warszawa 1” (nr 27), Blok Warszawskiej Kooperatywy Mieszkaniowej „Feniks” oraz Kompleks Spółdzielni Mieszkaniowej „Ognisko V” (nr 4/16). W latach 1932-1933 wybudowano również Blok Zakładu Ubezpieczeń Społecznych „Warszawa 4” (nr 25).

W połowie lat 30. XX wieku liczba inwestycji znacznie się zwiększyła, w 1935 roku wybudowano nowy odcinek torowiska tramwajowego aż do ul. Potockiej, który połączono z trasą na Marymont, podjęto też budowę kamienicy Urzędniczej Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej (nr 32) oraz szeregu mniejszych kamienic w południowej części ulicy, m.in. nr 17, nr 18, nr 19 czy nr 21. W 1937 roku na żądanie Towarzystwa Przyjaciół Żoliborza Dyrekcja Tramwajów i Autobusów wysiała trawą torowiska tramwajowe wzdłuż ulicy, na odcinku od ul. Mierosławskiego do ul. Potockiej, w tym samym roku rozpoczęto też budowę jednego z najbardziej rozpoznawalnych budynków Żoliborzakamienicy Państwowego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych (nr 34/36), znanej też jako "Szklany Dom". Nie wykończono jej całkowicie do wybuchu wojny. Ponadto w latach 30. XX wieku działki po parzystej stronie ulicy, między ul. Bohomolca a ul. Potocką, znalazły się w rękach Spółdzielni Mieszkaniowej „Dom Urzędniczy”, która rozparcelowała teren i zaczęła zabudowywać go domami jednorodzinnymi. W 1938 roku południowy kraniec ulicy połączono za pomocą nowo wybudowanego wiaduktu żoliborskiego z ul. Bonifraterską.

Mickiewicza (4)

Ulica Mickiewicza
(rejon ul. Bohomolca)

Ulica znajdowała się na terenie komisariatu XXVI Marymont. W planach było też przedłużenie ul. Mickiewicza na północ (jako ul. Stanisława Leszczyńskiego), aż do ul. Marii Kazimiery, która jako przedłużenie dobiegłaby do ul. Podleśnej, planowano też dobudowanie drugiej jezdni oraz budowę metra. Rozważana była też budowa hali targowej dla Marymontu w rejonie skrzyżowania z ul. Potocką, jednak ostatecznie zrealizowano ją w rejonie ul. Stołecznej i ul. Słowackiego.

W trakcie okupacji niemieckiej nazwa ulicy została zmieniona na Invalidenstrasse (pol. Inwalidów), ulica była też często świadkiem łapanek, m.in. z tego powodu, że na Żoliborzu mieszkało wielu przedstawicieli inteligencji polskiej oraz przedwojennych wojskowych. Jedna z nich miała miejsce 19 września 1940 roku, kiedy to (w al. Wojska Polskiego) aresztowano Witolda Pileckiego, a kolejna miała miejsce 28 listopada 1943 roku, w rejonie ul. Zajączka, gdzie zastrzelony został Ludwik Berger. Kilkukrotnie organizowano też akcje Małego Sabotażu, m.in. malowanie haseł na murach czy akcje przeciwko niemieckim okupantom, nielegalnie podłączano się również do hitlerowskich szczekaczek, z których puszczano przemówienia i pieśni patriotyczne.

Jako że powstanie warszawskie na Żoliborzu początkowo nie przyniosło spodziewanych sukcesów, jednostki powstańcze zebrały się późnym wieczorem 1 sierpnia na rogu ul. Bohomolca i wymaszerowały w kierunku Puszczy Kampinoskiej. Na rozkaz dowództwa Armii Krajowej żołnierze powrócili jednak do dzielnicy i opanowali większą jej część. Otoczenie ul. Mickiewicza charakteryzował pozorny spokój, walki skupiały się głównie na obrzeżach dzielnicy, a domy służyły jako szpitale powstańcze – jeden z nich znajdował się w kamienicy nr 30. Po rozpoczęciu zmasowanych ataków na dzielnicę pod koniec września 1944 roku dzielnica poddała się i nie doszło do tak zaciętych i krwawych walk, jak w innych dzielnicach. Zabudowa również nie uległa większym zniszczeniom w trakcie II wojny światowej.

Po wojnie pierwszy tramwaj pojechał ul. Mickiewicza już 15 lutego 1945 roku, jednak początkowo kursował on tylko po Żoliborzu i kończył bieg na tymczasowej pętli przed odbudowywanym wiaduktem żoliborskim, który oddano do ruchu 15 grudnia 1946 roku. Początkowo łączył się jak dawniej z ul. Bonifraterską, ale w 1948 roku południowy bieg skierowano do nowej ul. Nowotki (ob. ul. Andersa). Szybko podjęto się remontu i odbudowy najmniej uszkodzonych budynków, a w miejscu zniszczonej całkowicie kamienicy I Kolonii WSM w latach 50. XX wieku wybudowano nowy budynek, który zajął miejsce działającego tutaj krótko targowiska. W międzyczasie pojawiały się też inne plany, przewidujące budowę domu towarowego oraz nawet zamknięcie północnego wlotu ul. Mickiewicza na pl. Wilsona (wówczas pl. Komuny Paryskiej). Nową zabudową wypełniono szczerby w pierzejach oraz wybudowano zespół nowych budynków mieszkalnych między ul. Kątową a ul. Żółkowskich.

Marymont-Potok (przystanek, tramwaj 15)

Pętla Marymont-Potok (d. Marymont)

A208-181

Autobus linii 181 na ul. Mickiewicza, przed blokiem nr 34/36

Początkowo nie zdecydowano się też na odbudowę torowiska od pl. Wilsona do ul. Potockiej, zamiast tego w 1949 roku skierowano tędy linię autobusową 122. Prace przeprowadzono dopiero pod koniec 50. XX wieku, ale torowisko zakończono pętlą przy ul. Potockiej – trasę oddano do użytku w 1961 roku, dotarła tam linia 36. W kolejnych latach uzupełniano wolne przestrzenie między dotychczasową zabudową, na północ od ul. Drużbackiej wybudowano zespół domów jednorodzinnych, zaś w latach 70. i 80. XX wieku północne rejony ulicy zostały zabudowane wielkoblokowym osiedlem "Potok" – wtedy też, pod koniec lat 80. XX wieku, wybudowano przedłużenie ulicy do ul. Rudzkiej wraz z wiaduktem nad Trasą Armii Krajowej – pierwsze autobusy linii 121 pojechały tędy w 1990 roku.

W 2005 roku pod ulicą wybudowana została I linia metra, a w latach 2010-2011 wyremontowany został wiadukt żoliborski. W latach 2014-2015 wyremontowany zostanie wiadukt ul. Mickiewicza nad al. Armii Krajowej. W przyszłości planowane jest przedłużenie linii tramwajowej wzdłuż ul. Mickiewicza na Rudę, zaproponowana trasa miałaby biec przez ul. Klaudyny i ul. Podleśną na pętlę Gwiaździsta. W przygotowanym w 2013 roku przez firmę CH2M HILL specjalnym raporcie została ona umieszczona na wysokim miejscu w rankingu najpotrzebniejszych linii tramwajowych.

Przebieg[]

Mickiewicza

Ulica Mickiewicza (rejon pl. Wilsona)

Ulica rozpoczyna swój bieg na wiadukcie żoliborskim jako przedłużenie ul. Andersa, następnie biegnie na północ, krzyżując się kolejno z ulicami Zajączka, al. Wojska Polskiego (jako pl. Inwalidów), Mierosławskiego, Krasińskiego, Słowackiego (jako pl. Wilsona), Kniaźnina, Kątową, Szajnochy, Bohomolca, Żółkowskich, Drużbackiej, Mścisławską, Potocką oraz Lutosławskiego, następnie biegnie wiaduktem nad al. Armii Krajowej i kończy się na skrzyżowaniu z ul. Rudzką i ul. Klaudyny. Ulicą kursują autobusy i tramwaje, na odcinku ZajączkaAndersa wzdłuż ulicy biegną ścieżki rowerowe, a pod spodem biegnie I linia metra.

Otoczenie[]

Przy ul. Mickiewicza znajdują się następujące budynki i obiekty:

Tablica pamiątkowa Jacek Kuroń Mickiewicza 27

Tablica upamiętniająca Jacka Kuronia (nr 27)

Przy ul. Mickiewicza znajduje się też szereg miejsc i tablic pamiątkowych:

Ciekawostki[]

Advertisement