Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Advertisement

Ulica Jurija Gagarina (robocza nazwa Nowoparkowa) – ulica położona na Dolnym Mokotowie oraz w Śródmieściu, która biegnie od ul. Czerniakowskiej do ul. Belwederskiej. Patronem ulicy jest Jurij Gagarin, pułkownik lotnictwa radzieckiego, kosmonauta.

Historia[]

Gagarina (nr 32a)

Przedwojenna zabudowa ul. Gagarina (kamienica nr 32a) (2011)

Gagarina (nr 8, nr 6)

Socrealistyczna zabudowa ul. Gagarina (2011)

Arteria idąca ciągiem współczesnej ul. Gagarina planowana była jeszcze w okresie międzywojennym jako ulica między ul. Czerską a ul. Podchorążych, która biegłaby mniej więcej w ciągu ówczesnych ulic Magnuszewskiej, Sukcesorskiej oraz Bończa, jednak wszelkie plany przekreśliła II wojna światowa.

Do projektu ulicy powrócono już w 1946 roku, a zniszczenia wojenne na Sielcach paradoksalnie ułatwiły projektantom sprawę. Mimo to drogę (zwaną roboczo Nowoparkową) zrealizowano dopiero w latach 1956-1957 wraz z biegnącą wzdłuż niej linią tramwajową do Wilanowa, którą otwarto 20 lipca 1957 roku[1] – jako pierwsze pojechały tą trasą linie 16, 33 (por. trasy linii "33") i 33-kreślone.

Nowo wybudowana ulica wchłonęła liczne dawne ulice wraz z ich zabudową, z planów miasta zniknęły wówczas ulice Ryżewska, Magnuszewska, Sukcesorska (zachowany dom nr 6 otrzymał nowy numer "18"), Wapiennicza (lub "Wapień") i Bończa (zachowane domy nr 2, 4, 4a, 6 i 6a otrzymały nowe numery), ponadto wchłonięty został zachodni odcinek ul. Podchorążych z kamienicami nr 99, 101 i 103[2].

Jednocześnie trwała budowa socrealistycznego osiedla Sielce, które w latach 50. XX wieku niemal w całości dopełniło zabudowę ul. Gagarina, nie licząc wybudowanych latach 60. XX wieku budynków na rogu z Czerniakowską.

Dnia 8 czerwca 1961 roku ulicy dano za patrona Jurija Gagarina[3], natomiast 11 listopada 1973 roku[4], w związku z budową Wisłostrady, zlikwidowano linię tramwajową wzdłuż ulicy. Wówczas, w połowie lat 70. XX wieku, ulica została poszerzona do współczesnych rozmiarów, i od tego momentu w okolicy nie doszło już do większych urbanistycznych zmian.

W maju 2020 Tramwaje Warszawskie, wspólnie ze stołecznymi wodociągami, podpisały umowę na projektowanie i budowę trasy tramwajowej (sieleckiej odnogi od głównej trasy Tramwaju do Wilanowa) oraz kolektora na ul. Gagarina. W ramach inwestycji powstaną: „zielone” torowisko o długości 1 km, przystanki wzdłuż Gagarina i terminal przy ul. Czerniakowskiej. Planowany termin ukończenia inwestycji to 2023[5].

Przebieg i otoczenie[]

Ulica rozpoczyna swój bieg na skrzyżowaniu z Czerniakowską oraz Nehru, po czym biegnie w kierunku zachodnim krzyżując się kolejno z ulicami Lubkowską, Czerską, Iwicką, Sielecką, Stępińską, Górską, Podchorążych, Nabielaka, Sułkowicką oraz Parkową, by zakończyć się na skrzyżowaniu z Belwederską i Spacerową.

Wzdłuż ulicy Gagarina znajduje się zabudowa złożona głównie z socrealistycznych bloków oraz przedwojennych kamienic, ulokowanych pod numerami: nr 18, nr 30, nr 30a, nr 31, nr 32, nr 32a, nr 33 i nr 35. Ponadto przy ul. Gagarina 26 znajdują się Apartamenty przy Łazienkach, przy ul. Gagarina 28a znajduje się siedziba pracowni architektonicznej JEMS Architekci, a przy ul. Gagarina 34 znajduje się Ambasada Republiki Austrii.

Ciekawostki[]

  • W datowaniu historii Sielc otwarcie ul. Gagarina jest często podstawowym punktem określenia, na podstawie którego wydarzenia datuje się na te „przed Gagarinem” i „po Gagarinie”[6].
  • Ciekawostką na temat ul. Gagarina jest także fakt, że według jednej z miejskich legend w okolicy skrzyżowania Czerniakowskiej z Gagarina straszył „Rambo” – bezdomny z nożem polujący na dzieci.

Przypisy

  1. Kalendarium zmian w komunikacji miejskiej – rok 1957, trasbus.com, dostęp: 11.05.2011
  2. Jarosław Zieliński: Ulica Gagarina [w:] Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy, tom 4, Gagarina, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Warszawa 1997
  3. Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy, str. 389, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 1998
  4. Kalendarium zmian w komunikacji miejskiej – rok 1973, trasbus.com, dostęp: 11.05.2011
  5. Jest umowa na tramwaj na Gagarina, Tramwaje Warszawskie, 6 maja 2020, dostęp: 4 czerwca 2020.
  6. Jerzy Kasprzycki: Podnóże Belwederu [w:] Korzenie miasta. Warszawskie pożegnania, str. 231-233, wyd. Veda, Warszawa 2004
Advertisement