Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Advertisement
Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy ulicy. Zobacz też: zespół przystankowy Czynszowa.

Czynszowa (nr 4, kapliczka)

Kapliczka znajdująca się przy nr 4

Ulica Czynszowa - ulica położona na Nowej Pradze. Wychodzi ona jako droga asfaltowa z ul. Wileńskiej, następnie biegnie na północny zachód i przecina ul. Stalową, aby stać się drogą ziemną przechodzącą między domami nr 17 i 41 i zakończyć swój bieg na ul. Strzeleckiej. Niektóre mapy nie uznają odcinka ziemnego za część ulicy.

Ulica została wytyczona w dzisiejszym kształcie w 1865 roku wraz podziałem terenów Ksawerego Konopackiego, który postanowił utworzyć na terenach nad kolejową "linią petersburską" nową osadę, noszącą nazwę Konopaczyzna lub Nowa Praga (dla odróżnienia od Starej Pragi, która wchodziła już wtedy od ponad 70 lat w skład Warszawy). Sama Nowa Praga została przyłączona do Warszawy w 1889 roku.

Na początku ulica miała przeznaczenie handlowe – postawiono przy niej drewniane pawilony handlowe. Około roku 1895 posesje przy Czynszowej nabył Antoni Kochański, inwestor aktywnie działający w całej okolicy. Przed rokiem 1914 przy północnym odcinku planowanego przedłużenia Czynszowej tymczasowo działał plac targowy. Po odkupieniu od Kochańskiego owych posesji przez Władysława Pachulskiego i Andrzeja Domańskiego, na miejscu dawnej zabudowy wzniesione zostały kamienice czynszowe i koszarowe domy robotnicze przypisanych numeracji ulic Stalowej i Strzeleckiej. Domański i Pachulski planowali dalszą zabudowę kamienicami wzdłuż północnego przedłużenia Czynszowej od Stalowej do Strzeleckiej, które było planowane co najmniej od lat 70. XIX w. W dolnych częściach budynków znajdowały się także sklepy, których witryny są obecnie w części zamurowane. Zachowały się jednak autentyczne fragmenty reklam malowanych na tynku nawet z roku 1914.

W latach 90. XIX wieku Leopold Daab, warszawski przedsiębiorca, działacz społeczny i członek Praskiego Komitetu Obywatelskiego, nabywca działek na południowym odcinku ulicy, wybudował trzy kamienice czynszowe, które dziś znajdują się pod adresem Stalowa 28/30. Od tych kamienic ulica zyskała miano Czynszowej, które nadano jej w 1907 roku. Do końca XIX wieku do Daabów należała cała zachodnia pierzeja ulicy.

Następne kamienice powstały z inicjatywy innych właścicieli już w XX wieku. Zabudowa ulicy nie została zniszczona w czasie wojny, jednak została zaniedbana po wojnie co doprowadziło do jej dewastacji.

Dnia 5 stycznia 1958 roku po przebudowie końcówki linii tramwajowej na ul. Stalowej tak, by wyeliminować potencjalnie niebezpieczne skrzyżowania ulicy, na której zwiększono ruch z powodu budowy ul. Starzyńskiego, ulicą ruszyły tramwaje – początkowo były to linia 4 na Służew, 32 na Plac Narutowicza i nocna 4-kreślone na Rakowiecką. Ulicę wykorzystano też jako nową jednokierunkową zawrotkę dla tramwajów, które od tamtej pory zawracają przez ulicę Środkową, Wileńską i Czynszową. Na ulicy znajduje się przystanek końcowy Czynszowa.

Przy budynku nr 4 znajduje się murowana kapliczka z metalowym daszkiem, która stoi tam prawdopodobnie już od połowy XIX wieku. U zbiegu ul. Czynszowej z ul. Stalową znajduje się Pomnik Pana Gumy.

Wzdłuż wschodniej pierzei na ulicy zachował się wykonany z kostek czerwonego granitu bruk.

Przy ulicy znajdują się kamienice: na rogu z ul. Wileńską pod adresem Wileńska 47, pod numerami 1, 3, 4, 4A, 5 i 6, pod adresem Równa 2, na rogu z ul. Stalową pod adresem Stalowa 28/30 - wpisana do rejestru zabytków oraz w północnym biegu z adresami przy ul. Stalowej - nr 37 i 41.

Advertisement