Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Advertisement
Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy ulicy. Zobacz też: Zespół przystankowy 11 Listopada.

Ulica 11 Listopada (dawniej Esplanadowa, Śliwicka) – ulica położona na Pradze Północ i Targówku, biegnąca od ul. Targowej do ul. św. Wincentego. Nazwa ulicy upamiętnia datę 11 listopada 1918 roku, czyli dzień odzyskania niepodległości przez Polskę.

Dawniej nazwę 11 Listopada nosiła także ulica Plutonowych w Rembertowie oraz ulica Młoda w Falenicy.

Historia[]

Bródnowska (nr 1)

Zespół koszarowy przy ul. 11 Listopada (w tle)

Ulica powstała około 1875 roku jako droga rozdzielająca esplanadę Fortu Śliwickiego (Jasińskiego) oraz tereny wojskowe od Pragi – początkowo podzielona ona była na dwie ulice, które nosiły nazwę Esplanadowa (część południowa) oraz Śliwicka (część północna). Granicę między ulicami stanowiła ulica Konopacka. W 1899 roku ulice znalazły się w graniach Warszawy, a u zbiegu ze Szwedzką powstały rogatki bródnowskie. Wzdłuż wschodniej części ulicy zaczęła rozwijać się Nowa Praga i powstawały kamienice oraz zakłady przemysłowe, natomiast po stronie zachodniej znalazły się tereny wojskowe i koszary należące do 2. Orenburskiego Pułku Kozaków. Około 1908 powstał kamienny wiadukt kolejowy linii kolei obwodowej nad ulicą.

Po odzyskaniu niepodległości, w 1921 roku zmieniono nazwę ulicy na 11 Listopada na pamiątkę dnia zakończenia I wojny światowej oraz odzyskania przez Polskę niepodległości. Trwała zabudowa Nowej Pragi, a dawne koszary Kozaków zajął 36 Pułk Piechoty Legii Akademickiej. W 1924 roku wzdłuż ulicy uruchomiono linię tramwajową (od Konopackiej do św. Wincentego), którą linia 21 dotarła na Bródno i Pelcowiznę. W 1939 roku ulica znajdowała się w granicach komisariatu XVI Nowa Praga i biegła od ul. Targowej, krzyżując się z ulicami: Inżynierską, Stalową, Ratuszową, Konopacką, Strzelecką, Środkową, Kowieńską, Kowelską, Bródnowską, Kamienną, Letnią, Żerańską, Szwedzką oraz planowaną Plantową, by zakończyć się u zbiegu z św. Wincentego i Odrowąża.

Podczas niemieckiej okupacji przywrócono dawną nazwę Esplanadowa. Dnia 4 maja 1944 roku grupa żołnierzy ze Związku Walki Młodych wysadziła słup wysokiego napięcia przy ulicy, przy południowym wylocie tunelu pod torami kolejowymi. Brak prądu unieruchomił na pewien czas Warsztaty Kolejowe na Bródnie oraz zakłady w Legionowie, Tarchominie i w Winnicy. Zabudowa nie uległa zniszczeniu w wyniku II wojny światowej, po wojnie przebudowano linię tramwajową, która w 1950 roku pobiegła wzdłuż całej długości ulicy aż do ul. Targowej. Teren dawnych koszar częściowo przeznaczono pod budowę osiedla Praga II. W latach 50. XX wieku do ulicy dociągnięto też ul. Pustą, którą wkrótce zastąpiła ul. Starzyńskiego.

Dnia 13 czerwca 1994 roku, w poniedziałek, na skrzyżowaniu 11 Listopada z Odrowąża i św. Wincentego doszło do „najbardziej pechowego” wypadku tramwajowego w historii – około godziny 13 tramwaj wypadł z szyn, uszkadzając 13 samochodów osobowych. Co ciekawe tramwaje nosiły numery boczne 1313 i 1314. Kilka osób odniosło obrażenia. W 1995 roku wyremontowano torowisko na ulicy 11 Listopada.

W drugiej połowie 2015 roku, w związku z remontem trasy tramwajowej Dworzec WileńskiŻerań Wschodni, przebudowano ulicę, a wraz z nią tory tramwajowe. Wybudowano perony przystankowe, dzięki którym poprawiono bezpieczeństwo pasażerów, dotychczas wsiadających do tramwaju po jezdni[1].

Przebieg i obiekty[]

11 Listopada (nr 34)

Kamienica (nr 34)

11 Listopada, Konopacka (transformator)

Transformator kioskowy na rogu ul. Konopackiej

Ulica rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ul. Targową, po czym biegnie na północny-wschód krzyżując się kolejno z ulicami: Inżynierską, Stalową, Konopacką, Strzelecką, Ratuszową, Kowieńską, Środkową, Bródnowską, Kamienną, Letnią, Lęborską, Szwedzką oraz Starzyńskiego, by zakończyć się na rondzie Żaba, u zbiegu z ul. św. Wincentego oraz ul. Odrowąża.

Wzdłuż ul. 11 Listopada znajdują się następujące obiekty:

  • ul. 11 Listopada 4 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 6 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 7 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 10 - Budynek powojenny
  • ul. 11 Listopada 10 A (w podwórzu) – Zabudowania d. Fabryki Cukrów Anczewskiego
  • ul. 11 Listopada 12 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 13 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 13/15 - Budynek powojenny - była siedziba ADM / ZGM
  • ul. 11 Listopada 14 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 15A (z tyłu za budynkiem 11 Listopada 13/15) - Budynek powojenny - Oddział ZUS
  • ul. 11 Listopada 17/19 – Zespół zabudowań koszarowych
  • ul. 11 Listopada 18a – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 20 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 22 – Zabudowania d. Fabryki Wyrobów Gumowych „Brage”, dziś mieści się tu zagłębie klubowe z lokalami: Hostel Fabryka, Chmury, Hydrozagadka i Skład Butelek
  • ul. 11 Listopada 24 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 26 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 28 - Budynek powojenny
  • ul. 11 Listopada 30 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 34 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 36/38 - Budynek powojenny
  • ul. 11 Listopada 40 - Budynek powojenny
  • ul. 11 Listopada 42 – Kamienica przedwojenna, w niej urząd pocztowy nr 23
  • ul. 11 Listopada 44 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 48 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 50 – Budynek powojenny
  • ul. 11 Listopada 54 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 56 - Budynek powojenny
  • ul. 11 Listopada 62 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 66 – Kamienica przedwojenna
  • ul. 11 Listopada 68 – Rogatka bródnowska
  • ul. 11 Listopada 70 – Budynek nastawni kolejowej

Z innych obiektów wartych uwagi na ul. 11 Listopada należy wymienić:

Ciekawostki[]

  • Mieszkańcy Pragi zwykli dawniej nazywać ulicę 11 Listopada Smętną albo Smutną, a wynikało to z faktu, że tą ulicą często ciągnęły kondukty żałobne na cmentarze Bródnowski oraz Żydowski.

Galeria[]

Przypisy

  1. Otworzyli ul. 11 Listopada, tvn24.pl, 2015-11-02. [dostęp: 2022-10-09].
Advertisement