Służewiec – biurowce przy ul. Marynarskiej
.JPG){kind=link}
Kapliczka na tyłach ul. Bokserskiej – pozostałość dawnej wsi Służewiec, wyznaczająca dawniej jej środek
.jpg){kind=link}
Służewiec – biurowiec u zbiegu Marynarskiej i Taśmowej
.jpg){kind=link}
Służewiec – biurowce przy ul. Suwak, u dołu nieczynny wówczas peron przystanku kolejowego Warszawa Służewiec.
Służewiec – osiedle oraz rejon Warszawy położony na południowo-zachodnim Mokotowie oraz północno-zachodnim Ursynowie, obejmujący w przybliżeniu obszar pomiędzy ulicami Woronicza, Wołoską, Rzymowskiego, Puławską, Poleczki oraz linią kolei radomskiej.
Według Miejskiego Systemu Informacji rejon ten został podzielony na Służewiec (w dzielnicy Mokotów) oraz Wyczółki (w dzielnicy Ursynów).
Historia[]
Najstarsze zapiski dotyczące wsi Służewiec (istniała ona w rejonie dzisiejszego skrzyżowania al. Wyścigowej i ulicy Bartłomieja) pochodzą z 1378 roku – zapiski podają, że wywodząca się od Służewa wieś Służewiec ma 9 włók.
W 1411 roku wieś otrzymała z rąk księcia Janusza I prawo chełmińskie, w pobliżu znajdowała się też wieś Wola Służewiecka. W 1678 roku wchodzi w skład dóbr Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. Nie budzi większego zainteresowania aż do 1886 roku – wtedy w ramach budowy Twierdzy Warszawa Rosjanie stawiają Fort VIIA, zwany potocznie "Służewiec". Fort został wysadzony w 1913 roku, a jego pozostałości znajdują się dziś w rejonie skrzyżowania Puławskiej z al. Lotników.
W 1925 roku na należących wówczas do dóbr wilanowskich terenach "Towarzystwo Zachęty do Hodowli Koni w Polsce" nabyło około 150 hektarów ziemi pod budowę nowoczesnego toru wyścigów konnych. W związku z budową toru 9 października 1938 roku otwarto linię tramwajową wzdłuż Puławskiej do pętli Wyścigi. W listopadzie 1938 roku Służewiec przyłączono do Warszawy, natomiast 3 czerwca 1939 roku na nowo wybudowanym torze zainaugurowano pierwszy służewiecki sezon wyścigów konnych.
Służewiec nie odegrał większej roli podczas II wojny światowej – tor nie doznał większych uszkodzeń, jednak wieś została kompletnie zniszczona i nigdy się nie odrodziła, jedyną pozostałością pozostała kapliczka, stojąca dawniej na styku dróg (późniejsze ulice: Bokserska, Świeradowska i Warzywnicza).
W 1951 rząd podjął decyzję o utworzeniu na Służewcu kompleksu przemysłowego – tzw. Służewca Przemysłowego. Wyznaczono na ten cel około 260 hektarów na południe od ul. Woronicza – pierwsze zakłady zaczęły powstawać w 1952 roku. Dnia 1 lutego 1961 roku otwarto trasę tramwajową wzdłuż Wołoskiej oraz Marynarskiej na Służewiec. Wyznaczono nowe ulice, których nazwy odzwierciedlać miały propagandę sukcesu Polski Ludowej: Konstruktorska, Racjonalizacji, Postępu czy Cybernetyki.
Po upadku komunizmu zaczął upadać także przemysł na Służewcu Przemysłowym, a rejon zaczął zmieniać się w dzielnicę białych kołnierzyków. Stare hale fabryczne wyburzano bądź adaptowano na nowo, wybudowano też wiele nowych biurowców wzdłuż Wołoskiej (pierwszy był Curtis Plaza) oraz Marynarskiej, a z czasem także w głębi osiedla. Jednak południowa część zachowała swój charakter – pomiędzy Puławską, Poleczki a Kłobucką wciąż istnieją tory wyścigów konnych oraz zakłady przemysłowe.
Dawniej na Służewcu znajdowały się takie zakłady przemysłowe jako fabryka dźwigów Zremb (róg Postępu i Marynarskiej), fabryka kondensatorów Elwa (między Marynarską, Cybernetyki, Postępu i Wynalazek), fabryka półprzewodników Tewa (ul. Wołoska) czy zakłady elektroniczne Unitra Unima (Domaniewska 42/44). Istniała także fabryka domów Służewiec w rejonie ulicy Łączyny. Do dziś na Służewcu istnieją tor wyścigów konnych, areszt śledczy Służewiec, zajezdnia autobusowa Woronicza, zajezdnia tramwajowa "Mokotów" oraz liczne magazyny. Coraz więcej jest biurowców (np. Trinity Park), powstało centrum handlowe Galeria Mokotów, rozwija się także współczesne budownictwo mieszkaniowe.
Ciekawostki[]
- Służewiec i Służew są bardzo często ze sobą mylone, a granica pomiędzy nimi w opinii mieszkańców przebiega w różnych miejscach. Pochodzą one od dwóch różnych wsi: Służew znajdującej się dawniej w rejonie ulicy Fosa i Nowoursynowskiej oraz Służewiec znajdującej się dawniej w rejonie al. Wyścigowej i ulicy Bartłomieja.
- Jedną z niewielu pozostałości pod dawnej wsi Służewiec jest kapliczka z 1875 roku, znajdująca się dzisiaj na terenie zieleńca między ulicami Bokserską, Bartłomieja i Jadźwingów. Dawniej znajdowała się ona przy głównym rozstaju dróg w centrum wsi.
- W związku z kłopotami komunikacyjnymi, dużą ilością wysokich budynków oraz miejscem lokalizacji wielu biurowców w folklorze warszawskim Służewiec zyskał żartobliwą nazwę Mordoru. Nazwa ta oznacza mroczną krainę z trylogii J.R.R. Tolkiena Władca Pierścieni, rządzonej przez Saurona i zamieszkałej przez podłą rasę orków. Sami fani tej nazwy określają się jednak mianem nie Orków, ale tzw. Mordorczyków.