Kamienica Państwowego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych

Widok ogólny budynku

nr w rej.

1397

Widok ogólny budynku

Podcienia

Daszek na tarasie

Zaniedbany wjazd do garażu

Kamienica Państwowego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych (znana też jako Szklany Dom) – kamienica położona przy ul. Mickiewicza 34/36 na Starym Żoliborzu w dzielnicy Żoliborz.

Kamienica została wybudowana w latach 1937-1939 na działce o numerze hipotecznym 11137 według projektu Juliusza Żórawskiego dla pracowników różnego szczebla Państwowego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych, którzy otrzymali korzystne kredyty nawet na 90% wartości mieszkania. Projekt wybrano w konkursie w 1937 roku – zdecydowano się wówczas na projekt funkcjonalistyczny z elementami monumentalizmu, będący połączeniem surowości form modernistycznych z luksusem. W projekcie zastosowano pięć zasad nowoczesnej architektury Le Corbusiera – znalazł się płaski dach rekreacyjny z tarasem (częściowo dwukondygnacyjnym) oraz podwiniętymi daszkami z betonu, wolny plan budynku dzięki zastosowaniu konstrukcji szkieletowej, pasmowe okna, wolny plan elewacji oraz oderwanie od ziemi poprzez zastosowanie słupów w przyziemiu. Zadbano też o trawniki, powstała betonowa pergola oraz oczko wodne od strony północnej. Ze względu na pasmowe okna oraz duże jak na owe czasy przeszklenia budynek ochrzczono potocznie "Szklanym Domem".

Kamienica nie została całkowicie wykończona do wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku wyleciały wszystkie szyby, które w ciągu kilku kolejnych tygodni trzeba było ponownie oszklić. Niektóre mieszkania były wykańczane już podczas okupacji niemieckiej. Podczas powstania warszawskiego przejściowo mieścił się tutaj sztab płka Mieczysława Niedzielskiego "Żywiciela" oraz szpital polowy nr 100, który we wrześniu ulokował się w kamienicy przy ul. Cieszkowskiego 1/3. Kamienica nie została zniszczona podczas II wojny światowej, był spalony w 40% oraz częściowo zburzony od bomby w części narożnej. Pierwsze prace remontowe podjęto już w 1945 roku. W 1948 roku władze miasta urządziły w tym budynku przyjęcie dla Pabla Picassa, który przyjechał do Polski na Światowy Kongres Intelektualistów we Wrocławiu, główna część spotkania odbyła się na tarasie na dachu budynku. W 1949 roku kamienica została znacjonalizowana, została zaniedbana mimo wpisania w 1989 roku do rejestru zabytków. Sytuacja zmieniła się dopiero w 1999 roku, kiedy to budynek przejęła wspólnota mieszkaniowa, która od tego czasu wciąż wykonuje różnego rodzaju prace remontowe.

Kamienica jest rozległym, pięciopiętrowym budynkiem na planie litery L ze 100-metrowym skrzydłem frontowym od strony ul. Mickiewicza oraz 70-metrowym skrzydłem bocznym od strony ul. Bohomolca. Fasady ozdobione są poziomymi pasami okien, ostatnie piętro zostało silnie cofnięte, a na tarasie rekreacyjnym przed nim umieszczono wywinięte, żelbetowe daszki. W przyziemiu znajduje się prześwit na kolumnach, umożliwiający przejście na podwórko, zagrodzony oryginalną kratą w stylu art déco. Wejścia do dziesięciu klatek schodowych wyróżniono falującymi ściankami, ponad którymi od strony podwórka znalazły się kute balustrady balkonów poprzedzielane spiralnymi schodami schodzącymi do garażu podziemnego, jednego z pierwszych w Warszawie. W środku znajduje się 117 mieszkań o powierzchni od 36 do 120 metrów kwadratowych, które dzięki zastosowanej konstrukcji nośnej można było dowolnie kształtować, klatki schodowe obłożone są czarnymi posadzkami i drewnianymi balustradami, nie zachowały się kryształowe szyby w windach, które po wojnie wymontowano i umieszczono w socjalistycznych biurowcach.

Linki zewnętrzne

• Wnętrza budynku na stronie Klimaty Warszawy