Lotnisko Chopina

Nowa część terminalu A

Stara część terminalu A

Nowa nazwa oraz logo lotniska

Terminal A

Lotnisko Chopina (kod IATA: WAW, kod ICAO: EPWA) – lotnisko położone w południowej części Warszawy, w dzielnicy Włochy, na osiedlu Okęcie, które składa się z lotniska cywilnego (Lotnisko Chopina) oraz lotniska wojskowego (Wojskowy Port Lotniczy). Łącznie zajmuje obszar około 830 hektarów.

Historia

Terminal VIP Aviation przy ul. 17 Stycznia

Wejście na podziemną stację kolejową

Historia budowy lotniska na Okęciu rozpoczyna się w 1926 roku, kiedy to wojsko zadecydowało o budowie nowego lotniska w tym miejscu, które miało zastąpić znajdujące się zbyt blisko rozwijającego się Śródmieścia lotnisko mokotowskie. Na ten cel wykupiono 456 hektarów ziemi pomiędzy wsiami Okęcie, Zbarż, Gorzkiewki i Załuski od rodziny Bagniewskich, która posiadała majątek przy dzisiejszej ul. 17 Stycznia. Lotnisko w zamyśle miało być jedynie lotniskiem wojskowym.

Pole wzlotów nowego lotniska otrzymało wymiary 1270 m na osi północ-południe i 1470 m wzdłuż osi wschód-zachód. Jego obrzeża posiadały zwartą zabudowę hangarowo-portową, nie było trwałych (betonowych) pasów startowych ani dróg kołowania. W 1928 roku lotnisko zajęły Doświadczalne Warsztaty Lotnicze, a następnie przekazano je właściwemu gospodarzowi, czyli 1. Pułkowi Lotniczemu. Dotychczas stacjonował on na Lotnisku Mokotowskim, działającym od 1910 roku na terenie dzisiejszego Pola Mokotowskiego. Budynki dla wojska wznoszono jeszcze do 1933 roku.

Wkrótce na Okęciu umieszczono warsztaty Polskich Linii Lotniczych LOT (również przeniesione z Lotniska Mokotowskiego), 29 kwietnia 1934 roku otwarto nowoczesny budynek portu pasażerskiego, a od 1 listopada przeniesiono tu operacje lotnicze związane z lotnictwem cywilnym. Lotnisko pasażerskie umieszczono na Okęciu tymczasowo, gdyż docelowo lotnisko pasażerskie dla Warszawy miało się znaleźć na Gocławiu, jednak przed wybuchem II wojny światowej udało się jedynie wyrównać teren oraz wybudować wał odwadniający pod przyszłe Lotnisko Gocław.

W czasie II wojny światowej Niemcy zajęli lotnisko już na początku września 1939 roku i użytkowali je przez cały okres okupacji. Wybudowali w tym celu betonowy pas startowy, oraz przygotowywali się do wybudowania kolejnego. Hangary, pasy startowe oraz budynki lotniska zostały całkowicie zniszczone podczas powstania warszawskiego, gdyż Niemcy obawiali się radzieckiego desantu na lotnisko Okęcie. Lotnisko było też celem ataku powstańców, zakończyło się jednak niepowodzeniem.

W latach 1945-1969 pasażerowie odprawiani byli w tymczasowym budynku portu lotniczego, mieszczącym się w rejonie ul. Sekundowej. Dopiero 27 kwietnia 1969 roku oddano do użytku Międzynarodowy Dworzec Lotniczy zaprojektowany przez Krystynę i Jana Dobrowolskich, który według ówczesnych krytyków oceniany było jako bardzo oryginalny i nowoczesny. Najbardziej charakterystycznym elementem budynku był sufit o niespotykanej strukturze, przypominającej kryształ. W dniu otwarcia nowego dworca uruchomiono linię autobusową 175, która zaczęła dowozić pasażerów z centrum na lotnisko. Dworzec był użytkowany do 1 lipca 1992 roku, kiedy otwarto Terminal 1. W 1998 roku budynek został częściowo zburzony.

Przebudowa terminala 1, 12.2012

Przebudowa terminala 1, 04.2014

Po kilku latach Terminal 1 przestał spełniać wymagania nasilającego się ruchu pasażerskiego, wobec czego w 2001 roku ogłoszono przetarg na budowę Terminalu 2. Inwestycja miała zostać zakończona w połowie 2005 roku, jednak w wyniku konfliktów pomiędzy wykonawcą projektu a zarządem portu, terminy były przesuwane. Budowę rozpoczęto dopiero w 2004 roku, halę przylotów oddano do użytku 1 grudnia 2006 roku, jednak zaledwie dobę później została ona z powrotem zamknięta. Ostatecznie cały Terminal 2 otwarto dopiero 7 marca 2008 roku. W latach 2010-2011 wykonano prace wykończeniowe na terenie nowego terminala, ponadto oba terminale połączono, nadając mu nowe oznaczenie Terminal A – wszystkie elementy zostały otwarte dnia 8 sierpnia 2011 roku. W międzyczasie gruntownie wyremontowano krótszy pas startowy lotniska.

W styczniu 2012 Polskie Porty Lotnicze rozpisały przetarg na przebudowę dawnego terminalu 1 – zostanie on upodobniony wizualnie do nowego terminalu według projektu hiszpańskiej pracowni Estudio Lamela. Stara hala została zamknięta już w sierpniu, ze starego gmachu zostanie jedynie konstrukcja. Koszt prac ma wynieść nieco ponad 300 mln złotych, prace zakończono w grudniu 2014 roku, a całość zostanie oddana do użytku dnia 23 maja 2015 roku, po zakończeniu odbiorów technicznych. W międzyczasie, w 2013 roku wyremontowano dłuższy pas startowy lotniska, powstał też nowy hangar dla samolotów, lotnisko znalazło się pierwszej dziesiątce najlepszych lotnisk do spania oraz po raz pierwszy w historii obsłużyło ponad 10 mln pasażerów.

W maju 2015 roku Lotnisko rozpisało przetarg na budowę kolejowego frontu rozładunkowego paliwa lotniczego wraz z rurociągiem dalekosiężnym, co ma umożliwić znacznie sprawniejsze i bardziej konkurencyjne dostarczanie paliwa do samolotów. Front kolejowy znajduje się w rejonie ul. Poleczki, poprowadzony rurociąg do bazy paliwowej w rejonie ul. Wirażowej.

AN225 na płycie Cargo na Lotnisku Chopina.

14 kwietnia 2020 roku na lotnisku Chopina wylądował największy na świecie samolot transportowy - Antonov 225 Mrija. Przyleciał do Warszawy z Chin, z międzylądowaniem w Kazachstanie. Na swoim pokładzie przytransportował medykamenty potrzebne do walki z koronawirusem (COVID-19). Na miejscu rozładunku obecny był premier Mateusz Morawiecki. Samolot w Polsce był dopiero trzeci raz, w Warszawie lądował po raz pierwszy.

Przebudowa terminala 1, 11.2012

Przebudowa terminala 1, 11.2012

Przebudowa terminala 1, 08.2013

Przebudowa terminala 1, 07.2014

Przebudowa terminala 1, 12.2014

Kwestia nazwy

Nazwa lotniska na warszawskim Okęciu jest kwestią dyskusyjną – od 1934 roku względem lotniska zaczęto używać nazwy od pobliskiego osiedla – Okęcia. Nazwa przyjęła się do mowy potocznej, więc w większości przypadków nazwa "Okęcie" jest utożsamiana z lotniskiem w Warszawie, pomimo iż od właściwego Okęcia oraz pętli tramwajowej "Okęcie" dzieliło je kilka kilometrów. Dnia 22 marca 2001 roku władające portem Polskie Porty Lotnicze nadały lotnisku imię Fryderyka Chopina, a w 2010 roku zarejestrowały lotnisko jako Lotnisko Chopina.

Pomimo wprowadzenia oficjalnej nazwy we wszystkich dokumentach, informacjach prasowych oraz w większości drogowskazów oraz komunikacji miejskiej nowa nazwa wyjątkowo opornie jest przyjmowana przez mieszkańców. Na dziesięciolecie nadania lotnisku imienia Fryderyka Chopina Gazeta Stołeczna przeprowadziła na swojej stronie internetowej sondę z pytaniem: Jak mówisz na lotnisko w Warszawie?. Spośród ponad tysiąca udzielonych odpowiedzi aż 94% osób wskazało nazwę "Okęcie", a jedynie 4% pytanych "Lotnisko Chopina".

Wprowadzeniem nowej nazwy rzecznik Polskich Portów Lotniczych, Przemysław Przybylski, argumentował tym, że nazwa Okęcie jest przestarzała i niewłaściwa. Wypowiedź ta jednak nie odpowiada oficjalnemu podziałowi dzielnicy Włochy na obszary Miejskiego Systemu Informacji, według którego główne warszawskie lotnisko zlokalizowane jest na obszarze Okęcie. Dodatkową sugestią jest mylenie lotniska z osiedlem, na co zareagował ZTM zmieniając nazwę pętli Okęcie na P+R Aleja Krakowska, co spotkało się z kolejnymi protestami.

Dane ogólne

Port lotniczy Chopina służy celom lotnictwa cywilnego i wojskowego, a właścicielem lotniska jest przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze (PPL). W 2008 roku udział portu w rynku wynosił 45,68% pod względem obsłużonych pasażerów. Z Okęcia można dolecieć do krajów Europy, Azji, Afryki i Ameryki Północnej, lotnisko w 2008 roku obsłużyło 9 436 958 pasażerów i 63 333 tony towarów.

Dzięki lotnisku na Okęciu, Warszawa posiada połączenie z ponad 100 portami w kraju i na świecie. Stale rośnie również liczba połączeń czarterowych. Najbardziej popularne kierunki to: Londyn, Paryż, Frankfurt i Amsterdam (tamtejsze porty są często wykorzystywane jako przesiadkowe); w kraju zaś największą popularnością cieszą się Wrocław, Gdańsk i Kraków. Lotnisko posiada dwie asfaltobetonowe krzyżujące się ze sobą drogi startowe o wymiarach 3690 × 60 m oraz 2800 × 50 m. Samoloty poruszają się po 21 drogach kołowania. Przepustowość lotniska wynosi 34 operacje lotnicze na godzinę.

Obsługą samolotów na lotnisku znajdują się dwie firmy: LS Airport Services oraz Warsaw Airport Services. Do ich zadań należą m.in. załadunek i rozładunek bagażu, wyważanie samolotów, transport pasażerów po płycie lotniska oraz wypychanie i holowanie samolotów. Posiłki do samolotów dostarcza firma LOT Catering, za paliwo lotnicze jest zaś odpowiedzialna firma Petrolot.

Terminale

Hala przylotów (na dole) i odlotów (na górze) w nowej części Terminala A

Elektroniczne tablice informacyjne

Stanowisko Warszawskiej Informacji Turystycznej w hali przylotów

Banery promujące Rok Marii Skłodowskiej-Curie w hali odlotów

Wyjścia do samolotów (tzw. gate'y)

Kaplica

Hala odbioru bagażu

Zgodnie z wprowadzonym w 2010 roku przez Polskie Porty Lotnicze podziałem na lotnisku znajduje się jedynie jeden Terminal A, utworzony z dawnych dwóch terminali pasażerskich: Terminala 1, Terminala 2. W innym miejscu zlokalizowany jest Terminal VIP Aviation.

• Dawny Terminal 1 to główny terminal pasażerski lotniska, położony przy ulicy Żwirki i Wigury. Posiada charakterystyczną bordową barwę dachu. Początkowo jego przepustowość wynosiła około 3,5 mln pasażerów rocznie, po przebudowie zwiększyła się do około 5,5 mln. Terminal posiada 46 stanowisk odprawy i 12 bramek. Odprawa biletowo-bagażowa ma miejsce minimum 60 minut przed planowanym odlotem (120 minut w przypadku lotów do USA i Kanady).
• Dawny Terminal 2 to najnowszy i największy terminal na Okęciu. Jest przystosowany do obsługi 12 mln pasażerów rocznie, posiada 60 stanowisk odprawy i 21 bramek. Położony jest przy ulicy Żwirki i Wigury.
• Terminal VIP Aviation służy odprawie pasażerów korzystających z prywatnych lub korporacyjnych samolotów lotnictwa ogólnego. Zlokalizowany jest w zmodernizowanym budynku byłego krajowego dworca lotniczego, przy ulicy Komitetu Obrony Robotników.

Na terenie lotniska znajdują się także terminale wyłączone z użytku:

• Krajowy Dworzec Lotniczy, który znajdował się w części budynku Terminalu 1, przestał pełnić swoją funkcję 8 maja 2008, tuż przed otwarciem Terminalu 2.
• Terminal Etiuda działał w latach 2004-2009 oraz w 2012 (na czas Euro 2012) i był przeznaczony do odprawiania pasażerów tanich linii lotniczych. Znajduje się przy ul. Żwirki i Wigury. Był to terminal o bardzo niskim standardzie, nie posiadał m.in. strefy bezcłowej, ekskluzywnych poczekalni, wielu sklepów i restauracji. Pasażerowie sami musieli zadbać o przeniesienie bagażu przez bramki, który nie był zabierany automatycznie przy odprawie biletowej.

Kompleks lotniska posiada też dwa terminale specjalistyczne:

• Dworzec Towarowy Cargo położony przy ulicy Wirażowej w pobliżu skrzyżowania z Poleczki.
• Wojskowy Port Lotniczy zlokalizowany jest przy ulicy Żwirki i Wigury. Służy w szczególności do obsługi transportu członków najwyższych władz państwowych, przyjmowania rządowych delegacji zagranicznych i innych zadań związanych z obsługą administracji państwowej.

Linie lotnicze

• opracowano na podstawie oficjalnej strony internetowej portu, spis znajduje się w linku

• TNT
• UPS
• DHL
• Air Contractors

Dojazd

Dojazd do części pasażerskiej lotniska zapewniają linie autobusowe zatrzymujące się na przystankach:

• Lotnisko Chopina-Przyloty – przy Terminalu A, na dolnym poziomie na wysokości sektorów A i B (dawnym Terminalu 1)
• Lotnisko Chopina-Odloty – przy Terminalu A, na górnym poziomie na wysokości sektorów C, D, i E (dawnym Terminalu 2)
• Terminal Autokarowy – przy terminalu autokarowym (dawnym Terminalu Etiuda)

Powyższe przystanki są przeznaczone jedynie do wsiadania bądź wysiadania, ponadto w rejonie lotniska funkcjonuje techniczny przystanek krańcowy Lotnisko Chopina.

Do dworca towarowego można dojechać liniami autobusowymi zatrzymującymi się w zespole przystankowym Terminal Cargo, natomiast do portu wojskowego liniami zatrzymującymi się w zespole Ośrodek Wojskowy.

W latach 2009-2012 powstał kolejowy łącznik między przystankiem Warszawa Służewiec a wybudowaną wcześniej stacją przy lotnisku. Linię obsługują pociągi Szybkiej Kolei Miejskiej oraz Kolei Mazowieckich, już w 2009 roku ogłoszono przetarg na dostawę nowych składów na tę linię. Pociągi zostały dostarczone w 2011 roku, a w rozkładzie jazdy na 2012 przewidziano 4 połączenia na godzinę – trzy obsługiwane przez SKM i jedno przez Koleje Mazowieckie. Tunel ukończono w 2012 roku, a linia została otwarta 1 czerwca 2012 roku. Jest to tym samym drugi w Polsce (po Krakowie) port lotniczy posiadający połączenie kolejowe z centrum miasta.

Odciążenie portu

W 2027 roku lotnisko Chopina ma zostać odciążone przez planowany Centralny Port Komunikacyjny, a także, znacznie wcześniej (około 2020 roku), przez rozbudowane lotnisko w Radomiu.

Zobacz też

• Katastrofa lotnicza na Okęciu (1963)
• Katastrofa lotnicza na Okęciu (1980)
• Katastrofa lotnicza w Lesie Kabackim (1987)
• Katastrofa lotnicza na Okęciu (1993)

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona portu lotniczego Chopina
• Historia lotniska Okęcie (do 1945) na stronie Varsovia.pl
• Okęcie – rocznica pierwsza – tekst na blogu "Fenomen Warszawy"
• Okęcie – rocznica pierwsza – tekst na blogu "Fenomen Warszawy"
• Artykuł Tadeusza Baruckiego na stronie SARP (część o Międzynarodowym Dworcu Lotniczym)