nr w rej. |
620/3 |
Arkady Kubickiego - klasycystyczna budowla wzniesiona w latach 1818-1821 wg projektu polskiego architekta Jakuba Kubickiego, położona na skarpie wiślanej tuż przy Zamku Królewskim. Stanowiły one część rezydencji, komponując się z założeniem krajobrazowym ogrodów królewskich od strony Wisły, były też przykrytą drogą łączącą Nowe Miasto z Mariensztatem. Przez lata zaniedbany, po zawaleniu się fragmentów muru w 1995 roku remontowany nieprzerwanie do 2009 roku. Docelowo w Arkadach ma znajdować się główne wejście do Zamku Królewskiego oraz pasaż handlowy.
Historia[]
Arkady Kubickiego były jedną z części projektu przebudowy Zamku Królewskiego, autorstwa Jakuba Kubickiego. Projekt przygotował w 1817 roku, który wykonany został w latach 1818-1821. Po przegranej powstania listopadowego Arkady straciły swój charakter i zostały przekształcone w stajnie i koszary. Po odzyskaniu niepodległości Arkady Kubickiego utrzymały swój militarny charakter. Budowla bez uszkodzeń przetrwała II wojnę światową i po niej była dalej użytkowana przez wojsko. Pierwsze ekspertyzy techniczne i przegląd obiektu wykonano dopiero na przełomie 1993 i 1994. Kiedy w 1995 roku runął fragment muru, zdecydowano się odremontować Arkady.
Remont Arkad[]
Remont rozpoczął się w 1995 roku i ciągnie się nieprzerwanie do dzisiaj, wielokrotnie remont był przerywany z powodu braku funduszy. Podczas remontu zdążono zmienić plany zagospodarowania obiekty, który teraz ma stać się wejściem głównym do Zamku Królewskiego, połączonym ruchomymi schodami z jego piwnicami. Oprócz tego mieścić się w nich będą także sklepy, kawiarnie oraz sala konferencyjna. Remont zakończony został w lutym 2009 roku, a otwarcie Arkad odbyło się 1 kwietnia 2009.
Substancja zabytkowa[]
Budowla składała się z 7 ażurowych arkad, umieszczonych w ścianach nowego, prostokątnego, parterowego budynku długiego na 195 m i szerokiego na 9,5 m, nakrytego sklepieniem o układzie krzyżowym mającym 8,5 metra rozpiętości. Na wschodniej elewacji pomiędzy arkadami umieszczono szereg okrągłych okien, mających za zadanie oprócz funkcji dekoracyjnych, doświetlanie zacienionego wnętrza obiektu. Arkady Kubickiego zostały wykończone piaskowcem, z którego wykonano obramowania poszczególnych arkad, okrągłych okien, wieńczący budowlę gzyms wraz z balustradą oraz boniowanie.
Na środku budowli od strony wschodniej umieszczono przebiegające wzdłuż środkowej części elewacji w obie strony, monumentalne schody, które prowadziły na taras budowli poprzez wysunięty balkon, pełniący funkcję podestu. Kamienną balustradę tarasu dodatkowo wyposażono w ogrodzenie, składające się z zaostrzonych w górnej części prętów z kutej stali, którym dodatkowo osłonięto same arkady - ogrodzenie składało się z motywów ozdobnych przedstawiających rózgi liktorskie.
Po połączeniu obszaru sklepienia Arkad z terenem znajdującym się tuż przed elewacją Zamku Królewskiego od strony Wisły, uzyskano taras o łącznych wymiarach 195 na 24 metra. Na tarasie wysypano 0,5 metra ziemi i posadzono drzewa oraz krzewy ozdobne, uzyskując w ten sposób obszerną przestrzeń spacerową z widokiem na rzekę i prawobrzeżną część miasta.