Pałac Szustra
|
| nr w rej. |
| 454 |
Pałac Franciszka Szustra – pałac znajdujący się w Parku Morskie Oko, przy ulicy Morskie Oko 2 (dawny adres: ulica Puławska 55/57).
Pałac powstał z inicjatywy księżnej Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej i Stanisława Lubomirskiego we wsi Mąkotów w miejscu wcześniejszego, zniszczonego dworu Burbacha. Teren formalnie stał się własnością Lubomirskich dopiero w 1779 roku, przedsięwzięli oni jednak jego budowę w latach 1772-1775 według projektu Efraima Szregera, dalsze prace były jeszcze prowadzone, już we współpracy z Szymonem Bogumiłem Zugiem, do 1783 roku. Klasycystyczny pałacyk był budowlą dwukondygnacyjną na planie kwadratu, przykrytą dachem namiotowym. Parter zajęły łazienka i pomieszczenia gospodarcze, a piętro pomieszczenia mieszkalne. Od północy znajdował się podjazd dla wozów, a od wschodu przestronny taras. W pobliżu powstał także parterowy Domek Burgrabiego. Wówczas pałacyk zyskał nazwę Mon Coteau (z francuskiego "Moje wzgórze"), w nawiązaniu do nazwy wsi.
Włościa pałacyku zajęła rozległy obszar sięgający dzisiejszej ulicy Belwederskiej, wokół pałacu powstał także park z domkiem mauretańskim i gotyckim w rejonie ulicy Puławskiej oraz holenderskim w rejonie ulicy Belwederskiej, które zaprojektował Szymon Bogumił Zug. W 1817 roku teren stał się własnością Potockich, a w 1820 roku Anny z Tyszkiewiczów Potockiej. Zleciła ona Henrykowi Marconiemu przebudowę pałacyku w stylu neogotyckim, którą wykonano w latach 1822-1825. Przebudowie w znacznej mierze uległy wnętrza oraz elewacje zewnętrzne budynku, a wokół niego powstały liczne zabudowania gospodarcze. Pałac został zdewastowany przez Rosjan podczas powstania listopadowego, przetrzebieniu uległ także parkowy drzewostan. Prace rewaloryzacyjne podjęto w 1832 roku.
W 1845 roku rezydencję wraz z otoczeniem kupił litograf Franciszek Szuster, który zlecił kolejną przebudowę pałacyku ponownie Henrykowi Marconiemu. Prace rozpoczęto w 1852 roku, budynek zyskał mały taras po południowej stronie oraz dwukondygnacyjną, ośmiokątną wieżyczkę przy elewacji wschodniej, całość w charakter neorenesansowym. W międzyczasie pałac zyskał dwie oficyny (pierwszą w latach 1828-1829, drugą w latach 1860-1865). Z czasem teren wzdłuż ulicy Belwederskiej został przeznaczony na park rozrywki Promenada. W 1899 roku Szuster przedsięwziął budowę na terenie parku mauzoleum dla siebie, a prace zlecił architektowi Wincentemu Rakiewiczowi. W 1900 roku pochowano w nim jego żonę, Rozalię z Pieszczyńskich, a w 1901 roku jego samego, potem także syna i wnuka.
Fasada pałacu została uszkodzona we wrześniu 1939 roku, a jeszcze potem pałacyk został spalony w 1944 roku. Znacznej dewastacji uległ także otaczający pałac park. Odbudowę powojenną wykonano w stylu neogotyckim w latach 1962-1965 według projektu Jerzego Brabandera. Ostatni spadkobierca rodziny Szustrów, Tadeusz Maciej Szuster, zmarł w 1973 roku.- Taka informacja podawana jest od wielu lat, nie jest jednak prawdziwa! Żyją córki, wnuczka i prawnuk drugiej żony Wojciecha Ottona Flecka, Marii Fleck . Wojciech Otton był po matce z domu Szuster w prostej linii potomkiem rodziny Szustrów. Zmarł w 1972 rok a dziedziczyła po swoim mężu, w całości, żona Maria Fleck.
Obecnie w pałacyku mieści się siedziba Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego im. Stanisława Moniuszki, działa tu także Lothe Lachmann Videoteatr POZA. Położony wokół park z glinianką Morskie Oko odtworzono i utworzono park Morskie Oko.
Zobacz też[]
- Park Morskie Oko
- Domek Mauretański
- Domek Gotycki
- Domek Holenderski
- Mauzoleum Szustrów