Ulica Kolejowa – współczesny krajobraz Czystego
Ulica Sławińska – pozostałości zabudowy mieszkaniowej na Czystem
Czyste – dawna wieś, współcześnie obszar Miejskiego Systemu Informacji położony w dzielnicy Wola, ograniczony linią kolei obwodowej, ul. Wolską, al. Solidarności, ul. Okopową, ul. Towarową oraz linią kolejową nr 1.
Folwark Czyste istniał już w XVIII wieku na terenach należących do Karola Schultza, w miejscu pola bitewnego z czasów wojny północnej (1705), gdzie znajdował się dwór oraz ogrody. W 1827 roku osada liczyła 16 domostw oraz 223 mieszkańców, znajdowała się mniej więcej w rejonie współczesnych ulic: Kasprzaka, Karolkowej i Przyokopowej. Na jej terenie znajdowały się także liczne jeziorka i glinianki, od których wzięła się nazwa "Czyste" – tutaj kąpali się mieszkańcy tej osady. Na przedłużeniu współczesnej ul. Przyokopowej, będącej drogą do folwarku Szczęśliwice, w połowie XIX wieku zaczęła się rozwijać osada "Czyste", wkrótce rozdzielona na dwie części przez linię kolei wiedeńskiej.
Pod koniec XIX wieku w Czystem znajdowała się siedziba gminy, wieś była jednocześnie bliskim przedmieściem Warszawy i znacznie przewyższała stopniem ważności sąsiednią Wolę i Ochotę. Wraz z tymi osadami posiadłości dóbr Czyste liczyły 2110 mórg, z czego grunty w posiadaniu emfiteutycznym wynosiły 1934 mórg. Wieś znana była z ogrodnictwa, pod koniec XIX wieku liczyła około 8 tysięcy mieszkańców. Na terenach Czystego powstał szpital starozakonnych oraz gazownia miejska, rozwijał się przemysł.
W 1916 roku Czyste zostało włączone w granice Warszawy, rozciągało się ono wówczas wzdłuż ul. Przyokopowej i ul. Szczęśliwickiej aż po Szczęśliwice na południu i linię kolei obwodowej na zachodzie. Z czasem jednak, wraz z postępującą rozbudową przedmieść, nazwa Czyste traciła na znaczeniu na rzecz Woli i Ochoty – przykładem może być ul. Barska, która historycznie należała do dóbr osady Czyste, a potem stała się jedną z nowocześniej zabudowanych ulic Ochoty. W latach 30. XX wieku nazwa "Ochota" stała się ważniejsza niż "Czyste". Ponadto w 1927 roku przez osadę, wzdłuż ul. Szczęśliwickiej, pojechały wagoniki Elektrycznej Kolei Dojazdowej.
W okresie powojennym nazwa "Czyste" przylgnęła do południowej części Woli, pomiędzy zachowanymi przedwojennymi kamieniczkami oraz zakładami przemysłowymi powstało kilka nowych fabryk oraz niewielkie osiedla mieszkaniowe. Część położona na Ochocie została zabudowana blokami mieszkalnymi oraz częściowo przekształcona w tereny parkowe. Warszawa Kolej Dojazdowa zniknęła z ul. Szczęśliwickiej w 1963 roku i została skierowana na nowe tory, wzdłuż linii kolejowej nr 1. W przyszłości w miejscu większości zakładów przemysłowych oraz magazynów na Czystem ma powstać zabudowa mieszkaniowa.
Na obszarze współczesnego Czystego znajdują się takie obiekty jak:
- Dworzec Zachodni
- Gazownia Warszawska
- Kościół św. Stanisława Biskupa
- Muzeum Powstania Warszawskiego
- Skwer Alojzego Pawełka
- Szpital na Czystem (Szpital Wolski)
- Zajezdnia tramwajowa Wola
| Obszary Woli wg Miejskiego Systemu Informacji |
|
Czyste • Koło • Mirów • Młynów • Nowolipki • Odolany • Powązki • Ulrychów |